โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเทพมงคล สังกัด เทศบาลเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2545 ในสมัยนายศักดิ์ชัย ตั้งตระกูลวงศ์ เป็นนายกเทศมนตรี ที่ตั้งของโรงเรียนเป็นพื้นที่ของวัดเทพมงคล พระครูมงคลวรวัฒน์ เจ้าอาวาส รองเจ้าคณะอำเภอเมืองอำนาจเจริญ พร้อมทั้งคณะกรรมการ วัดทายกทายิกา วัดเทพมงคล ได้พิจารณาเห็นชอบให้เทศบาลเมืองอำนาจเจริญใช้พื้นที่ดินของวัดจัดตั้งเป็นโรงเรียน จำนวน 7 ไร่ โดยกรมส่งเสริมการปกครองอนุมัติงบประมาณประจำปี 2544 ก่อสร้างอาคารเรียนตามแบบ สน.ศท. 3/12 จำนวน 1 หลัง 12 ห้องเรียน และส้วมตามแบบ สน.ศท.ส 10 จำนวน 1 หลัง

        โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเทพมงคล เปิดดำเนินการเรียนการสอน เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2545 เปิดสอนชั้นอนุบาล 1 จำนวน 2 ห้องเรียน จำนวนนักเรียน 73 คน มีนายสุทธิพร สุพรหม หัวหน้ากองการศึกษา สังกัดเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ ในขณะนั้นทำหน้าที่รักษาการครูใหญ่ และในปัจจุบันมีนายอรรณพ ระหงษ์ เป็นผู้อำนวยการสถานศึกษา

        ในปีการศึกษา 2550 นี้ โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเทพมงคล ได้จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ในระดับชั้นปฐมวัยปีที่ 1 ถึง ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 18 ห้องเรียน มีนักเรียนทั้งหมด 567 คน อาคารเรียนตามแบบ สน.ศท. 3/12 จำนวน 1 หลัง 12 ห้องเรียน และส้วมตามแบบสน.ศท.ส 10 จำนวน 1 หลัง สน.ศท.4/12 จำนวน 1 หลัง 12 ห้องเรียน อาคารชั้นลอย

        ในปีการศึกษา 2551 นี้ โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเทพมงคล ได้จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ในระดับชั้นปฐมวัยปีที่ 1 ถึง ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 19 ห้องเรียน มีนักเรียนทั้งหมด 649 คน

        ในปีการศึกษา 2554 นี้ โรงเรียนเทศบาล ๑ วัดเทพมงคล ได้จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ในระดับชั้นปฐมวัยปีที่ 1 ถึง ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 23 ห้องเรียน มีนักเรียนทั้งหมด 750 คน